Dẫn luận về hạnh phúc

Mấy ngày qua, mình có dịp đọc cuốn ‘Dẫn luận về hạnh phúc’ của Daniel M. Haybron [1]. Mình biết thêm rằng hạnh phúc cũng có nhiều lý thuyết tiếp cận khác nhau, với những nguyên nhân khác nhau. Mình cũng hiểu thêm làm cách nào để sống hạnh phúc.

Về các lý thuyết cơ bản của hạnh phúc:

* Lý thuyết về trạng thái cảm xúc

Theo lý thuyết này, hạnh phúc như một trạng thái cảm xúc tích cực. Hạnh phúc là khi đạt tới trạng thái cảm xúc tốt đẹp [1, tr.30]. Theo mình, có thể ví dụ cho trạng thái này là người mẹ cảm thấy vui khi nhìn người con đang ngủ, niềm vui của người vừa trải qua vòng phỏng vấn đầy tự tin, niềm vui của người được ngồi tĩnh lặng trước thiên nhiên,…

* Lý thuyết về khoái lạc

Theo lý thuyết này, hạnh phúc là sự dễ chịu, là trôi theo dòng chảy của những trải nghiệm để đạt được sự hài lòng đầy đủ. Hạnh phúc chính là hệ quả của trải nghiệm [1, tr.50]. Theo mình, có thể lấy ví dụ về trạng thái này như một người cảm thấy hạnh phúc khi chinh phục được đỉnh núi cao, chơi được bản nhạc họ yêu thích,...

* Lý thuyết về sự hài lòng với cuộc sống

Theo lý thuyết này, hạnh phúc là trở nên hài lòng với cuộc sống của mình [1, tr.24]. Sự hài lòng này được thực hiện thông qua sự đánh giá chung nhất về cuộc sống của mình [1, tr.59] (như sự đánh giá chung về sức khoẻ, gia đình, mối quan hệ xã hội, công việc, sự hiểu biết,...). 

Có 5 yếu tố chính đưa đến hạnh phúc [1, tr.87]:

- Sự an toàn (như sự an toàn về sức khoẻ, vật chất, mối quan hệ, triển vọng công việc, đủ thời gian để làm điều gì đó).

- Quan điểm sống (như sự lạc quan trước nghịch cảnh, sống biết đủ,…).

- Tự chủ (được tự do quyết định và chịu trách nhiệm với mọi thứ liên quan đến mình).

- Các mối quan hệ (nhất là các mối quan hệ thân thuộc, dựa trên sự tin tưởng).

- Hoạt động có ý nghĩa (như giúp đỡ người khác) và cần kĩ năng (như kĩ năng chơi nhạc, thể thao,…).

Theo tác giả cuốn sách, để đạt được hạnh phúc, con người không cần quá nhiều thứ, hãy nên tập trung trước tiên vào những nhu cầu cơ bản của mình [1, tr.122]. Hãy quan tâm và hành động vì người khác [1, tr.147] nhưng đừng quá sức và đừng quên thư giãn [1, tr.193],…

Hy vọng những chia sẻ trên hữu ích!

HP, 9/2022

(P/S. Viết xong những dòng này, thật trùng hợp khi mình thấy xa xa có hai cầu vồng vừa xuất hiện nên lưu lại đây như một kỷ niệm).

---

[1] Daniel M. Haybron (Song Ngư dịch) (2016), Dẫn luận về hạnh phúc, NXB Hồng Đức.