Đổi mới – bắt đầu từ đâu?

Sáng nay, tôi đọc lại cuốn “Tư duy kinh tế Việt Nam 1975 – 1989” của Đặng Phong [1] để chuẩn bị cho việc giảng dạy. Có ý này tôi thấy hay nên chia sẻ lên đây: “MỌI ĐỔI MỚI ĐỀU BẮT ĐẦU TỪ ĐỔI MỚI TƯ DUY”.

Thực ra, có những đổi mới không cần đến tư duy lắm, như đổi mới một kiểu tóc, trang phục, một số thói quen thường ngày,… Tuy nhiên, có những đổi mới mang tính chiến lược của một cá nhân, doanh nghiệp, quốc gia,… thì rất cần sự thay đổi về tư duy (các chiến lược thường có tầm nhìn trên 10 năm).

Vậy đổi mới bắt đầu từ đâu và bằng cách nào?

Hồi ở Huế (trước năm 2008), tôi có đọc một tác phẩm (dường như của tác giả Trần Kiêm Đoàn), trong đó có đoạn hội thoại tôi rất ấn tượng vì chất “thiền” của nó. Đoạn hội thoại nói về việc làm cách nào để tìm ra cái mới, của một vị khách đến hỏi thiền sư (Trí Hải?) nhân việc vị khách đang bế tắc trong suy nghĩ làm cách nào để thắng ở một cuộc cờ mà vị này đã nhận lời thách đấu (sẽ diễn ra trên sông Hương). Đại khái đoạn hội thoại như sau:
– Hỏi: Cái mới đến từ đâu?
– Đáp: Từ cái cũ nhưng thoát ly khỏi cái cũ.
– Hỏi: Bằng cách nào?
– Đáp: Đừng dính mắc!

Tôi nghĩ đoạn hội thoại này có thể áp dụng cho nhiều trường hợp khác nhau, miễn sao cần sự đổi mới (và sự đổi mới đó phù hợp với điều kiện thực tế). Năm mới, chúc những ai đang tìm kiếm sự đổi mới sẽ đạt được thành tựu như ý!

Hoàng Tuân, 05/01/2019
—
[1] Đặng Phong (2013), Tư duy kinh tế Việt Nam 1975 – 1989, NXB Tri Thức, TP Hà Nội, Tr.21.